In 2022 bestond Kamerkoor Oktoich 25 jaar. Al ruim 25 jaar zingen we onder leiding van Aliona Ovsiannikova de mooiste Russische, Oekraïense en Georgische orthodoxe gezangen. In de loop van die jaren heeft het kamerkoor bijna tweehonderd concerten gegeven. Eigenlijk was 2021 ons jubileumjaar, want Oktoich werd opgericht in 1996, maar door de coronapandemie konden we helaas geen festiviteiten organiseren. In november 2022 was het dan eindelijk wel zover. We hebben dit heugelijke feit gevierd met een jubileumproject, dat bestond uit een aantal activiteiten.
Onze activiteiten
Twee Jubileumconcerten
We organiseerden twee jubileumconcerten op 25 en 27 november 2022 in Amsterdam, met een feestelijk en uniek programma. Centraal in dat programma stonden twee werken van de Moskouse Olesya Rostovskaya die diverse composities voor koor en theremin heeft geschreven. We zongen een eerdere compositie van Olesya Uit het Diepzinnige Boek – een op folklore geïnspireerd gezang – begeleid door theremin en orgel. En we zongen een nieuwe compositie van haar, die speciaal voor ons was gecomponeerd, waarover hieronder meer. Uitzonderlijk is dat twee solisten van wereldformaat met ons samenwerkten: de theremin-speler Thorwald Jørgensen en de celliste Maya Fridman. Daarnaast werkten professionele solisten mee, die ook als koorlid met ons in Oktoich zingen: organist Diederick Koornstra, sopraan Irina Plyassova, alt Elena Bazhenova en baritons Charles Halders en Aleksej Nazarov.
Compositie voor Oktoich door Olesya Rostovskaya
Olesya Rostovskaya is een interessante hedendaagse componiste en uitvoerend musicus. Ze is opgeleid als beiaardier en is een gerenommeerd theremin-speelster. Een theremin is een elektronisch muziekinstrument dat in 1919 is ontworpen door de Russische uitvinder Lev Termen of Leo Theremin. Het instrument maakt klank doordat de bespeler de handen beweegt tussen twee antennes die elektromagnetische straling uitzenden. Olesya verzorgt ook een cursus op YouTube voor beginnende bespelers van de theremin.
We hebben Olesya gevraagd een speciale compositie voor ons jubileum te maken. Ons verzoek kwam vlak voor de Russische inval in Oekraïne. Direct na de inval begon ze met componeren. Haar machteloosheid en verdriet verwerkte Olesya in een compositie met drie dimensies. Zij wist haar emotionele toestand te beschrijven door het samenkomen van drie lijnen op het raakvlak waar de ziel zich bevindt. In haar stuk worden met een psalm, een gedicht en een literaire tekst zowel heimwee als angst, geborgenheid en hoop uitgedrukt.
Het stuk heet Een engel vloog hoog langs de hemel bij nacht en is een prachtig stuk geworden voor koor met begeleiding van theremin en cello en met een uitdagende sopraansolo en declamatie door een bariton. Natuurlijk hadden we Olesya ook gevraagd om naar Amsterdam te komen om zelf haar eigen stuk met ons uit te voeren en ook een tweetal masterclasses te verzorgen. Jammer genoeg kon dat niet doorgaan door de oorlog in Oekraïne. De uitvoering van dit stuk was het hoogtepunt van het jubileumprogramma, juist omdat het een synthese vormt tussen de oude byzantijnse traditie en een eigen, moderne opvatting van liturgische koorzang. Op verrassende wijze weet Olesya het elektronische instrument – de theremin – en de klank van een cello met Russische koormuziek te combineren.
De première op 25 november in de Waalse kerk in Amsterdam is door professionals op video en audio geregistreerd.
Repetitie-workshops Moderne liturgische liederen
In het kader van ons jubileum wilden we als koor ook graag een stap maken in onze eigen ontwikkeling. Het zingen van hedendaagse orthodoxe liturgische gezangen onder begeleiding van bijvoorbeeld theremin of cello (waarvan gezegd wordt dat de klank in de buurt komt van de menselijke stem) vergt veel oefening qua timing, samenwerking en meer in het bijzonder qua klankvorming en stem-intonatie. Daartoe organiseerden we twee repetitie-workshops voor onze eigen koorleden en belangstellende zangers buiten het koor, om ons te verdiepen in het zingen van modern repertoire. De workshops hadden het karakter van een openbare les.
Nieuwe website, logo en huisstijl
Als onderdeel van de feestelijkheden hebben we onze website (die u nu onder ogen hebt) geheel nieuw laten ontwerpen. Ook is er een logo en een huisstijl voor flyers, programmaboekjes en voor affiches. Dit alles om het jarige koor Oktoich in het zonnetje te zetten. En zo hopen we ook goede publiciteit te maken.
Subsidie
Voor dit jubileumproject 25 jaar Oktoich hebben we subsidies verkregen van het Amsterdams Fonds voor de Kunst en van het Fonds voor Cultuurparticipatie. We zijn deze fondsen zeer dankbaar voor hun steun, want zonder hen hadden we dit niet kunnen doen.
